Hướng dẫn cách chơi chứng khoán cho những nhà đầu tư mới

Để kiếm tiền từ việc đầu tư chứng khoán, bạn phải hiểu rõ về thị trường và có phương pháp phù hợp nhất với bản thân. Nhà đầu tư mới cần biết những gì về cách chứng khoán để có thể sinh lời?

Đầu tư chứng khoán là gì?

Đây là quá trình mà các nhà đầu tư gián tiếp đầu tư vào các công ty đã niêm yết trên thị trường. Bằng cách mua cổ phiếu hoặc trái phiếu mà các công ty này phát hành.

Khi các công ty sử dụng vốn huy động được từ việc phát hành chứng khoán để phát triển kinh doanh, giá cổ phiếu tăng lên, dẫn đến lợi nhuận ròng hoặc cổ tức được chia cho các nhà đầu tư. Lợi nhuận mà người mua nhận được từ việc đầu tư chứng khoán chính là sự chênh lệch giữa giá chứng khoán và cổ tức được chia từ lợi nhuận kinh doanh.

Cơ chế thị trường chứng khoán được chia thành 2 loại:

• Thị trường sơ cấp: Nơi cổ phiếu lần đầu được các công ty, tổ chức phát hành ra công chúng để huy động vốn.
• Thị trường thứ cấp: Nơi cổ phiếu được giao dịch, mua bán và chuyển nhượng. Tại thị trường này tiền mới sẽ không được sinh ra mà chỉ giao dịch chuyển nhượng.

Nhà đầu tư mới chơi chứng khoán cần chuẩn bị gì?

Kiến thức về thị trường

Sẽ hữu ích để bạn làm quen, không bị bỡ ngỡ hay thao tác giao dịch sai lầm dẫn đến thua thiệt. Bạn nên tìm hiểu các kiến thức cơ bản về:

• Ngày giao dịch, ngày T, T+2, ngày thanh toán trong chứng khoán.
• Chứng khoán đã lưu ký và chưa lưu ký.
• Giá tham chiếu và cách tính giá cổ phiếu.
• Vốn hóa cổ phiếu là gì? Cổ phiếu Blue chip, Midcap, Penny là gì?
• ………….

Nhà đầu tư cần liên tục cải thiện hiểu biết về thị trường, học cách phân tích và định giá cổ phiếu, nhận diện cổ phiếu tiềm năng, và tận dụng cơ hội thích hợp.

Vốn tham gia chơi chứng khoán

Bạn có thể tự do chọn số lượng cổ phiếu muốn mua trên các ứng dụng giao dịch chứng khoán. Nếu không chắc chắn về tài chính và chỉ muốn trải nghiệm, bạn có thể mua từ 1-99 cổ phiếu. Ngược lại, nếu có nguồn tiền dồi dào, bạn có thể mua số lượng cổ phiếu là bội số của 100 như 100, 200, 500 cổ phiếu. Cần lưu ý rằng việc mua cổ phiếu lẻ sẽ khó hơn so với mua số lượng cổ phiếu là bội số của 100. Vì không có nhiều nhà đầu tư sở hữu cổ phiếu lẻ để bán ra.

Khi mới chơi, hầu như ai cũng phải mất tiền để học những bài học đáng giá trước khi sinh lời. Bạn nên phân bổ nguồn tiền cho một quỹ dự trữ sẽ không cần phải dùng trong 1 – 3 năm. Quỹ này có thể được sử dụng để đầu tư vào cổ phiếu chẳng hạn. Dưới đây là một ví dụ về cách phân bổ nguồn tiền hàng tháng theo thứ tự ưu tiên: 

• Chi phí sinh hoạt và nhu cầu cần thiết
• Quỹ dự trữ trong 3-6 tháng
• 10% cho tiết kiệm lâu dài (bảo hiểm hoặc tiết kiệm) 
• 10% cho đầu tư (cổ phiếu, vàng, v.v.)

Công cụ hỗ trợ đầu tư chứng khoán

Ngày nay, bên cạnh các phần mềm đặt lệnh chứng khoán, trên thị trường cũng có rất nhiều ứng dụng cung cấp các thông tin kỹ thuật, hỗ trợ cho quá trình đầu tư của người chơi.

Nhờ các ứng dụng này, bạn có thể linh hoạt về thời gian và không gian khi giao dịch. Các ứng dụng được phát hành bởi các công ty chứng khoán. Mỗi nhà đầu tư sẽ tải và sử dụng ứng dụng của công ty chứng khoán mà họ đã mở tài khoản.

Bắt đầu chơi chứng khoán với 5 bước đơn giản

Bước 1: Lựa chọn nơi mua cổ phiếu

• Mua trực tiếp tại công ty phát hành cổ phiếu: Nếu muốn đảm bảo mức giá tốt nhất, phương thức này có thể phù hợp. Tại đây bạn có cơ hội mua trực tiếp từ công ty phát hành cổ phiếu. Tuy nhiên, điều này đòi hỏi bạn phải đến địa điểm của công ty để thực hiện giao dịch.

• Mua thông qua sàn giao dịch trung gian trực tuyến: Đây là lựa chọn phổ biến và tiện lợi hơn nhiều. Bạn có thể mua cổ phiếu thông qua các sàn giao dịch trực tuyến bằng các thiết bị công nghệ như máy tính, điện thoại,… Một số sàn giao dịch thậm chí cung cấp dịch vụ mua cổ phiếu mà không tính phí dịch vụ, giúp bạn tối ưu hóa chi phí giao dịch.

• Mua qua người môi giới chứng khoán: Đối với những người đầu tư muốn có sự hỗ trợ chuyên nghiệp, sự trợ giúp của một người môi giới chứng khoán có thể là lựa chọn tốt. Broker có thể cung cấp thông tin và tư vấn đầu tư, giúp bạn đưa ra quyết định chính xác hơn. Tuy nhiên, bạn sẽ phải trả thêm phí giao dịch cho dịch vụ này.

Bước 2: Mở tài khoản chứng khoán

Bạn có thể mở tài khoản tại bất cứ Công ty Chứng khoán (CTCK) nào trong số hơn 70 CTCK đang là thành viên của Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam và việc mở tài khoản là hoàn toàn miễn phí. Tuy nhiên thì nên mở tài khoản tại đâu thì bạn nên cân nhắc thật kỹ vì đây cũng có thể là yếu tố quyết định đến hiệu quả đầu tư của bạn.

Nên mở tài khoản tại các CTCK lớn có uy tín, tiềm lực tài chính mạnh, công nghệ và dịch vụ tư vấn đầu tư tốt. Trong đó yếu tố công nghệ là đặc biệt quan trọng bởi một hệ thống giao dịch tốt sẽ giúp các bạn đầu tư tốt hơn. Chắc chắn không ai muốn đang trong quá trình giao dịch lại xảy ra lỗi khiến việc giao dịch bị gián đoán cả.

Các CTCK thường sẽ có phí giao dịch cao hơn các công ty chứng khoán nhỏ. Bởi các CTCK nhỏ thường giữ mức phí giao dịch thấp để cạnh tranh. Dưới đây là top 10 các CTCK có thị phần môi giới cổ phiếu lớn nhất hiện nay:

Bước 3: Lựa chọn mã cổ phiếu

Việc chọn sản phẩm chứng khoán và quyết định mua lúc nào là tùy thuộc vào khả năng chịu rủi ro và hiểu biết về chứng khoán của bạn. Ví dụ, để xác định điểm mua cổ phiếu, có 3 bước sau:

1. Chọn doanh nghiệp: công ty này nên có lợi thế cạnh tranh. Có sức khỏe tài chính lành mạnh, dòng tiền ổn định, lãnh đạo tốt. Bạn cần đọc báo cáo tài chính, tìm hiểu về công ty từ truyền thông báo chí,…
2. Học cách định giá công ty bằng các chỉ số: P/E, P/B, P/S, v..v…
3. Mua khi mức giá trên thị trường thấp hơn so với định giá của bạn từ 30 – 50%

Có nhiều cách lọc cổ phiếu như sau:

• Phương pháp phân tích cơ bản
• Phương pháp phân tích kỹ thuật
• CANSLIM
• 4M

Ngoài ra bạn cũng nên quan tâm các chỉ số thị trường quan trọng ảnh hưởng tới giá cổ phiếu:

• VN-Index
• VN30-Index
• VNXAllshare
• HNX-Index
• HNX30-Index
• UPCOM

Bước 4: Quyết định số lượng cổ phiếu sẽ mua

Số lượng bao nhiêu tùy thuộc vào số vốn và số lượng cổ phiếu trong 1 lô. Sàn chứng khoán Hà Nội HNX bán 1 lô chẵn là 100. Sàn chứng khoán TP.HCM bán 1 lô lẻ là 10.

Số vốn cần có tính như sau: số vốn = giá đơn vị x số lượng trong 1 lô + phí giao dịch.

Bước 5: Đặt lệnh “mua” mã cổ phiếu bạn đã chọn

Việc tiến hành đặt lệnh mua có thể đa dạng hóa thông qua hai hình thức chính: Limit Orders và Market Orders

• Limit Orders (lệnh giới hạn): đặt một mức giá cụ thể mà bạn sẽ sẵn sàng mua cổ phiếu. Lệnh mua sẽ chỉ được thực hiện khi giá cổ phiếu đạt đến hoặc thấp hơn mức giá đã chỉ định. Lợi ích của LO là kiểm soát giá mua và tránh mua với giá cao hơn mức bạn mong muốn
• Market Orders (lệnh thị trường): đặt lệnh mua với giá thị trường hiện tại và lệnh này sẽ được thực hiện ngay lập tức. Lệnh MO đảm bảo bạn mua được cổ phiếu mà không cần quan tâm đến giá cụ thể. Phù hợp với thị trường biến động nhanh hoặc khi bạn muốn mua cổ phiếu một cách nhanh chóng.

Các tips chơi chứng khoán thành công

Tham gia đầu tư chứng khoán mang đến nhiều cơ hội nhưng cũng tiềm ẩn không ít rủi ro. Nếu bạn là người mới (F0) muốn tham gia thị trường, hãy nắm vững các nguyên tắc đầu tư chứng khoán để tham gia một cách an toàn và hiệu quả.

1. Chỉ đầu tư vào lĩnh vực bạn hiểu: mua cổ phiếu của các công ty có sự phát triển và tiềm năng trong kinh doanh. Điều này đòi hỏi nhà đầu tư phải thông minh trong việc phân tích doanh nghiệp. Nhận diện cổ phiếu tiềm năng và tránh cổ phiếu không hiệu quả.
2. Mua thấp – bán cao: nguyên tắc cơ bản mà tất cả các nhà đầu tư đều biết. Đây cũng là cách để thu lợi nhuận từ chứng khoán. Tuy nhiên, việc áp dụng nguyên tắc này không hề dễ dàng. Đôi khi bạn có thể phải chấp nhận thua lỗ do sự tác động của nhiều yếu tố trên thị trường.
3. Hiểu về thị trường: phân tích, đánh giá sâu về các chứng khoán mục tiêu, các yếu tố ảnh hưởng đến thị trường. Phân tích biến động và lựa chọn thời điểm mua phù hợp.
4. Đầu tư có mục tiêu: xác định mục tiêu tham gia chơi chứng khoán để có thể đầu tư dài hạn. Không bị ảnh hưởng bởi những yếu tố tác động tức thời.
5. Đa dạng kênh đầu tư: thay vì tập trung vào một loại chứng khoán hoặc một doanh nghiệp. Hãy phân bổ vốn và đa dạng hóa kênh đầu tư để giảm thiểu rủi ro. Ngoài việc chơi cổ phiếu, có thể xem xét đầu tư vào phái sinh, trái phiếu hoặc chứng chỉ quỹ.

Hy vọng những chia sẻ này sẽ giúp bạn bắt đầu chơi chứng khoán đơn giản dễ hiểu nhất.

>> Xem thêm các bài viết về Đầu tư – Kinh doanh tại: radanhadat.vn