Bậc tam cấp không chỉ đơn thuần là những bậc thang để di chuyển mà còn mang trong mình những giá trị thẩm mỹ và phong thủy mà đa số công trình nào cũng sở hữu. Vậy bậc tam cấp là gì, ý nghĩa ra sao và làm thế nào để tính toán bậc tam cấp chuẩn xác? Hãy cùng Radanhadat.vn khám phá sâu hơn về khái niệm và ứng dụng của bậc tam cấp trong bài viết này.
Bậc tam cấp là gì?
Bậc tam cấp (tên gọi trong tiếng Anh là Three-step Staircase) là thuật ngữ dùng để chỉ 3 bậc thềm phía trước cửa, kết nối không gian bên trong ngôi nhà với khu vực sân trước. Sở dĩ, tên gọi này có xuất phát từ ý nghĩa tượng trưng cho ba yếu tố cơ bản trong triết lý phương Đông: Thiên – Địa – Nhân, đại diện cho Trời – Đất – Con người.
Bậc tam cấp thường được đặt ở vị trí chuyển tiếp giữa sân và ngôi nhà, tạo nên ranh giới tự nhiên giữa bên trong và bên ngoài. Chúng thường được sử dụng để làm lối đi, giúp thuận tiện cho việc ra vào và di chuyển lên xuống giữa các không gian.
Ngoài ra, bậc tam cấp cũng có thể được xem là một phần quan trọng trong thiết kế, khi nó đóng vai trò như bước đệm giữa nền nhà và cầu thang, tạo sự liên kết hài hòa giữa các tầng khác nhau trong gia đình.
Tại sao bậc tam cấp chỉ có 3 bậc?
Trước đây, khi thiết kế lối vào nhà, nhiều gia chủ thường xây dựng ba bậc thềm, thể hiện sự hài hòa giữa Trời, Đất và Con người. Theo quan niệm phong thủy Ngũ Hành, số bậc có thể nhiều hơn ba, và xây dựng năm bậc thềm tượng trưng cho Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ – năm yếu tố cơ bản của Ngũ Hành.
Hiện nay, nhiều công trình xây dựng bậc tam cấp không chỉ giới hạn ở ba bậc. Thiết kế thường bao gồm một bậc cao hơn mặt sân, tiếp theo là ba bậc thấp hơn nền nhà, và nền nhà chính là bậc cuối cùng. Mặc dù vẫn mang tên gọi bậc tam cấp, nhưng thực tế có thể bao gồm năm bậc thay vì ba.
Một số trường hợp còn áp dụng quy luật Sinh – Lão – Bệnh – Tử trong việc thiết kế bậc tam cấp. Theo quan niệm dân gian, các số bậc lẻ như 3, 5, 7, 9 được cho là mang lại may mắn và đại diện cho người Dương.
Điều quan trọng cần chú ý là khoảng cách từ mặt sân đến hiên nhà sẽ quyết định số bậc tam cấp cần thiết. Ví dụ, nếu khoảng cách ngắn, chỉ cần một bậc vẫn đảm bảo tuân thủ quy luật phong thủy. Đối với nhà riêng hoặc biệt thự, thường sẽ có ba hoặc năm bậc. Trong khi đó, các công trình tâm linh như đình, chùa thường xây dựng bảy hoặc chín bậc để tạo sự trang nghiêm.
Cách tính bậc tam cấp chuẩn phong thủy
Kích thước của bậc tam cấp đóng vai trò then chốt trong việc tạo nên sự cân đối và thuận tiện cho lối vào của các công trình. Để đảm bảo tính hài hòa và an toàn, việc lựa chọn kích thước bậc tam cấp cần phải được cân nhắc kỹ lưỡng, phù hợp với tổng thể kiến trúc và nhu cầu sử dụng.
Kích thước bậc tam cấp
Mỗi công trình sẽ có kích thước bậc tam cấp khác nhau, cụ thể như sau:
Kích thước bậc tam cấp cho nhà ở
Theo lời khuyên của các chuyên gia, chiều rộng của bậc tam cấp nên gấp đôi chiều cao để tạo sự cân đối và an toàn khi sử dụng. Thông thường, bậc tam cấp cho nhà ở có chiều cao từ 15 đến 18 cm và chiều rộng từ 20 đến 30 cm. Đây là những kích thước thông dụng, giúp bậc thang không quá dốc và đủ rộng để di chuyển thoải mái.
Một số kích thước khác cho bậc tam cấp nhà ở bao gồm:
- Chiều cao từ 16 đến 18 cm, chiều rộng khoảng 27 cm.
- Chiều cao từ 15 đến 18 cm hoặc từ 10 đến 12cm, chiều rộng 20 cm.
- Chiều cao từ 15 đến 18 cm, chiều rộng từ 20 đến 30 cm.
Kích thước bậc tam cấp cho công trình công cộng
Đối với các công trình công cộng như trường học, bệnh viện, hoặc trụ sở cơ quan, yếu tố an toàn và tiện lợi khi di chuyển là ưu tiên hàng đầu. Vì vậy, chiều cao bậc tam cấp thường được giảm xuống khoảng 10 đến 12 cm, trong khi chiều rộng vẫn duy trì trong khoảng 20 đến 30cm để đảm bảo thoải mái cho người sử dụng.
Kích thước bậc tam cấp cho các tòa nhà lớn
Trong các tòa nhà lớn như trung tâm thương mại hoặc nhà hát, bậc tam cấp thường có kích thước lớn hơn để tương xứng với quy mô công trình. Chiều rộng của bậc tam cấp thường dao động từ 1,2 đến 1,5 m, và chiều cao sẽ được điều chỉnh tùy thuộc vào độ cao của tầng cần kết nối, nhằm đảm bảo sự thuận tiện và thẩm mỹ cho tổng thể kiến trúc.
2 phương pháp tính bậc tam cấp chuẩn xác nhất
Dưới đây, Radanhadat.vn sẽ giới thiệu đến bạn đọc 2 cách tính kích thước bậc tam cấp chuẩn phong thủy:
Tính bậc tam cấp theo phong thủy: Thiên – Địa – Nhân
Truyền thống xưa thường xây dựng bậc tam cấp với 3 bậc, đại diện cho Thiên – Địa – Nhân. Khi thiết kế bậc tam cấp theo nguyên tắc này, sẽ gặp một số tình huống như sau:
- Khi sân và bậc đầu tiên của bậc tam cấp ở cùng một độ cao: Điều này thường xảy ra khi khu vực sân được đào thấp hơn so với thiết kế của ngôi nhà.
- Khi nhà và bậc thứ ba của bậc tam cấp cùng cao: Trong trường hợp này, bậc tam cấp chỉ còn lại 2 bậc thay vì 3, vì bậc thứ ba được coi như là phần của hiên nhà.
Những tình huống này cho thấy cách tính bậc tam cấp không đúng theo phong thủy. Để đảm bảo hài hòa, bậc đầu tiên nên cao hơn sân và bậc thứ ba nên thấp hơn nền nhà.
Tính bậc tam cấp theo quy luật Sinh – Lão – Bệnh – Tử
Quy luật Sinh – Lão – Bệnh – Tử đại diện cho các giai đoạn của cuộc đời: Sinh (sự ra đời), Lão (già đi), Bệnh (bệnh tật), Tử (cái chết). Vì vậy, khi thiết kế bậc tam cấp, gia chủ sẽ chú ý để số bậc cuối cùng rơi vào chữ Sinh hoặc Lão để mang lại sự may mắn. Cách tính bậc tam cấp theo quy luật này như sau:
- Sân = Bậc 1, ứng với chữ Sinh
- Tam cấp 1 = Bậc 2, ứng với chữ Lão
- Tam cấp 2 = Bậc 3, ứng với chữ Bệnh
- Tam cấp 3 = Bậc 4, ứng với chữ Tử
- Nền nhà = Bậc 5, ứng với chữ Sinh
Thực tế, số bậc tam cấp sẽ thay đổi tùy theo vị trí xây dựng và loại hình công trình. Đối với nhà phố hay biệt thự, bậc tam cấp thường có từ 3 đến 5 bậc. Trong khi đó, các công trình tôn giáo như đình chùa thường xây dựng từ 7 đến 9 bậc tam cấp để tạo nên sự trang nghiêm và tôn kính.
Thiết kế thi công bậc tam cấp cần lưu ý điểm gì?
Sau khi đã nắm rõ khái niệm bậc tam cấp là gì, ý nghĩa và cách tính chi tiết, Radanhdat.vn cũng lưu ý đến bạn một số vấn đề khi thi công bậc tam cấp sau đây:
Vật liệu thi công
Tùy thuộc vào thiết kế và loại công trình, bậc tam cấp có thể được xây dựng từ nhiều loại vật liệu khác nhau. Thông thường, bậc tam cấp được làm bằng bê tông đổ sẵn hoặc xây bằng gạch và đá, tùy theo nhu cầu cũng như ngân sách của chủ đầu tư. Các vật liệu hoàn thiện phổ biến cho bậc tam cấp bao gồm gạch men, đá ốp, và đá tự nhiên liền khối.
Khi lựa chọn vật liệu cho bậc tam cấp, cần chú ý đến tính an toàn và độ bền, đặc biệt quan trọng đối với những gia đình có người già hoặc trẻ nhỏ. Loại đá ốp bậc tam cấp được ưa chuộng là đá hoa cương cao cấp nhờ vào vẻ đẹp sang trọng và độ bền cao.
Hình dáng cân đối
Bậc tam cấp theo phong cách truyền thống thường có dạng hình hộp chữ nhật. Tuy nhiên, trong các thiết kế hiện đại, hình dáng của bậc tam cấp trở nên đa dạng hơn, có thể thay đổi theo phong cách kiến trúc và sở thích cá nhân của chủ nhà. Để đảm bảo yếu tố phong thủy, nên lựa chọn hình dáng bậc tam cấp phù hợp với mệnh của gia chủ, cụ thể như sau:
- Mệnh Kim: Hình tròn hoặc hình chữ nhật là lựa chọn phù hợp, tránh sử dụng hình trụ và tam giác.
- Mệnh Thủy: Nên chọn các hình tròn hoặc có dạng lượn sóng, cần tránh hình tam giác và chữ nhật.
- Mệnh Mộc: Các hình lượn sóng sẽ hợp phong thủy, nên tránh những hình tròn và chữ nhật.
- Mệnh Hỏa: Hình trụ và tam giác là lựa chọn tốt, trong khi hình tròn và lượn sóng nên tránh.
- Mệnh Thổ: Hình tam giác và chữ nhật là lựa chọn thích hợp, tránh sử dụng hình trụ và dạng lượn sóng.
Việc chọn đúng hình dáng bậc tam cấp không chỉ tạo vẻ đẹp hài hòa mà còn giúp mang lại vận may và cân bằng năng lượng cho không gian sống.
Màu sắc hài hòa
Màu sắc của bậc tam cấp chủ yếu được quyết định bởi màu của vật liệu dùng để ốp lát, chẳng hạn như đá hoặc gạch ốp. Để tạo sự đồng nhất và hài hòa cho toàn bộ công trình, nên chọn màu đá ốp phù hợp với màu sơn của ngôi nhà, đặc biệt là màu sắc của mặt tường bên ngoài. Để tăng cường yếu tố phong thủy, bạn cũng có thể chọn màu sắc bậc tam cấp dựa trên mệnh của gia chủ theo nguyên tắc Ngũ Hành, cụ thể như sau:
Mệnh gia chủ |
Màu tương sinh |
Màu tương khắc |
Kim |
Trắng, ghi, xám, vàng, nâu đất |
Đỏ, hồng, tím, xanh lá cây |
Thủy |
Xanh nước biển, đen, trắng, ghi, xám |
Vàng, nâu đất, đỏ, tím, hồng |
Mộc |
Xanh lá cây, xanh nước biển, đen |
Vàng, nâu đất, trắng, xám, ghi |
Hỏa |
Đỏ, hồng, tím, xanh lá cây |
Xanh nước biển, đen, trắng, ghi, xám |
Thổ |
Vàng, nâu đất, hồng, đỏ, tím |
Xanh nước biển, xanh lá cây, đen |
(Nguồn: Tổng hợp)
Đảm bảo kỹ thuật
Trong quá trình thi công và sau khi hoàn thiện bậc tam cấp, việc chú trọng đến vệ sinh và an toàn là vô cùng quan trọng. Đồng thời, cần phải đảm bảo sự liên kết vững chắc giữa cốt nền, tường bên trong, và lớp đá ốp bề mặt bậc tam cấp để duy trì độ bền của công trình. Nếu có khoảng trống giữa lớp đá và tường, kết cấu sẽ trở nên lỏng lẻo, làm cho lớp đá ốp bên ngoài dễ bị nứt vỡ do tác động của thời tiết và các lực từ bên ngoài.
Một số mẫu bậc tam cấp ấn tượng, hiện đại nhất
Kết luận
Với phân tích trên đây của Radanhadat.vn, chắc hẳn bạn đã nắm được bậc tam cấp là gì, ý nghĩa và cách tính bậc tam cấp cho công trình của mình. Bên cạnh đó, gia chủ cũng cần lưu ý việc lựa chọn thiết kế, vật liệu và màu sắc bậc tam cấp cần được thực hiện với sự tỉ mỉ và chú trọng, bởi nó không chỉ ảnh hưởng đến vẻ đẹp tổng thể của công trình mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc cân bằng năng lượng và mang lại sự thịnh vượng cho gia chủ.
***Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm:
Radanhadat.vn thực hiện tài liệu này với mục đích cung cấp thông tin tham khảo. Thông tin có thể được thay đổi mà không cần thông báo trước.
Chúng tôi nỗ lực thực hiện và đảm bảo tính chính xác của tài liệu nhưng không chịu trách nhiệm về tổn thất hoặc hậu quả từ việc sử dụng thông tin trong đây.
Chúng tôi xử lý thông tin dựa trên nguồn đáng tin cậy, nhưng chúng tôi không kiểm chứng nguồn tin và không đảm bảo tính chính xác.
Radanhadat.vn sở hữu độc quyền tài liệu và nội dung bên trong. Tài liệu không được phép sao chép toàn bộ hoặc một phần mà không có sự đồng ý của Radanhadat.vn.
>> Xem thêm: Nhà ống là gì? Có nên xây dựng loại hình nhà ống hay không?