Thời gian gần đây, nhiều chủ đầu tư dự án bất động sản đã huy động vốn từ khách hàng thông qua hợp đồng góp vốn, thay vì ký trực tiếp hợp đồng mua bán nhà. Điều này đã dẫn đến không ít tranh chấp pháp lý khi chủ đầu tư chậm ký kết hợp đồng chính thức, ảnh hưởng đến quyền lợi của người mua. Nếu gặp phải tình huống này, người mua cần làm gì để bảo vệ tài sản của mình?
Hợp đồng góp vốn có giá trị pháp lý thế nào?
Theo Luật Nhà ở 2014, chủ đầu tư có thể huy động vốn để phát triển dự án nhà ở thương mại thông qua hình thức góp vốn, hợp tác đầu tư, hợp tác kinh doanh, liên doanh, liên kết. Tuy nhiên, luật cũng quy định rõ rằng người góp vốn chỉ được phân chia lợi nhuận bằng tiền hoặc cổ phiếu, không có quyền ưu tiên mua nhà trong dự án, trừ khi việc góp vốn là để thành lập pháp nhân mới và được nhà nước giao làm chủ đầu tư dự án.
Như vậy, nếu chủ đầu tư sử dụng hợp đồng góp vốn như một hình thức đặt cọc, giữ chỗ hoặc cam kết bán nhà, thì đây là hành vi vi phạm quy định về huy động vốn trong bất động sản. Khi đó, hợp đồng có thể bị xem là vô hiệu, và hai bên sẽ phải hoàn trả lại những gì đã nhận.

Người mua có thể hủy hợp đồng và lấy lại tiền không?
Nếu chủ đầu tư đã quá thời hạn ký hợp đồng mua bán nhà, người mua có quyền đàm phán để rút vốn, yêu cầu hoàn trả số tiền đã đóng, đồng thời có thể đòi bồi thường thiệt hại nếu chứng minh được tổn thất thực tế.
Các bước người mua có thể thực hiện:
- Thương lượng với chủ đầu tư: Yêu cầu hoàn trả số tiền đã góp và bồi thường theo cam kết hợp đồng (nếu có).
- Kiểm tra hợp đồng: Xem xét kỹ các điều khoản liên quan đến cam kết ký hợp đồng mua bán, thời hạn thực hiện, điều khoản phạt vi phạm.
- Lập văn bản yêu cầu: Gửi thông báo bằng văn bản yêu cầu chủ đầu tư thực hiện đúng cam kết hoặc trả lại tiền.
- Nhờ đến pháp luật: Nếu chủ đầu tư không giải quyết thỏa đáng, có thể khởi kiện lên tòa án yêu cầu tuyên bố hợp đồng vô hiệu và hoàn trả tiền.
>> Cẩm nang mua nhà lần đầu đảm bảo sinh lời và an toàn
Hợp đồng góp vốn vô hiệu, bên nào phải bồi thường?
Theo Bộ luật Dân sự, nếu hợp đồng bị vô hiệu do vi phạm điều cấm của luật, hai bên phải khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả những gì đã nhận. Bên nào gây ra thiệt hại sẽ phải bồi thường.
Trong trường hợp này:
- Chủ đầu tư có lỗi khi ký hợp đồng góp vốn sai quy định có thể phải hoàn trả toàn bộ số tiền khách hàng đã đóng và bồi thường nếu gây thiệt hại.
- Người mua cần cung cấp chứng cứ chứng minh tổn thất thực tế (như lãi suất vay ngân hàng, chi phí cơ hội, thiệt hại từ việc không thể mua nhà khác).
Khi nào người mua có thể khởi kiện?
Nếu không đạt được thỏa thuận với chủ đầu tư, người mua có thể cân nhắc khởi kiện ra Tòa án Nhân dân có thẩm quyền, yêu cầu:
- Tuyên bố hợp đồng góp vốn vô hiệu
- Hoàn trả số tiền đã góp
- Bồi thường thiệt hại (nếu có bằng chứng hợp lệ)
Việc khởi kiện cần có đầy đủ hồ sơ, bao gồm hợp đồng góp vốn, văn bản cam kết của chủ đầu tư, biên lai thanh toán, và các tài liệu chứng minh thiệt hại.
>> Đầy đủ nhà ngõ hẻm toàn quốc có giá bán tốt
Lời khuyên cho người mua khi tham gia hợp đồng góp vốn
Để tránh rủi ro tương tự trong tương lai, người mua nhà nên:
- Ưu tiên mua dự án đã đủ điều kiện ký hợp đồng mua bán nhà (đã được cấp giấy phép xây dựng, có bảo lãnh ngân hàng).
- Kiểm tra pháp lý kỹ lưỡng trước khi góp vốn, đặc biệt là các điều khoản liên quan đến cam kết ký hợp đồng mua bán.
- Nhờ luật sư tư vấn trước khi đặt bút ký hợp đồng để đảm bảo quyền lợi.
Việc chậm ký hợp đồng mua bán nhà là tình trạng khá phổ biến trên thị trường bất động sản, gây không ít rủi ro cho người mua. Nếu gặp trường hợp này, khách hàng cần nhanh chóng xem xét hợp đồng, đàm phán với chủ đầu tư và cân nhắc khởi kiện nếu quyền lợi bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Để tránh rủi ro, người mua cần thận trọng khi tham gia hợp đồng góp vốn và ưu tiên chọn những dự án có pháp lý minh bạch.
** Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Radanhadat thực hiện bài viết này với mục đích cung cấp thông tin tham khảo. Thông tin có thể được thay đổi mà không cần thông báo trước. Chúng tôi nỗ lực thực hiện và đảm bảo tính chính xác của bài viết nhưng không chịu trách nhiệm về tổn thất hoặc hậu quả từ việc sử dụng thông tin trong đây.