Gần đây, trong nhiều cuộc trò chuyện, tôi thường nghe những chia sẻ tương tự: không ít gia đình mua nhà 10 tỷ, sống trong những căn nhà mặt tiền khang trang, hai lầu đúc kiên cố, nhưng vẫn phải chật vật xoay xở tài chính hằng tháng. Một người bạn tôi là ví dụ điển hình – dù đang ở căn nhà từng được định giá khoảng 10 tỷ đồng, nhưng tháng nào cũng phải vay mượn tạm để lo học phí cho con, chi trả điện nước và các khoản sinh hoạt thiết yếu.
Điều đáng nói là ngôi nhà này không phải là thành quả tích lũy từ việc đầu tư hay tiết kiệm, mà phần lớn được cha mẹ hai bên hỗ trợ. Sau khi mua, tài sản này chỉ đơn thuần là nơi để ở, không đem lại bất kỳ dòng tiền nào – không cho thuê, không kinh doanh – dẫn đến tình trạng “tài sản lớn nhưng không sinh lợi”, ngày càng phổ biến trong bối cảnh nhiều người Việt vẫn ưu tiên sở hữu hơn là khai thác hiệu quả bất động sản.
Mua nhà 10 tỷ – không có dòng tiền vẫn là “tài sản chết”
Trong tài chính cá nhân, có một khái niệm đơn giản nhưng quan trọng: tài sản chỉ thực sự có giá trị khi tạo ra thu nhập. Một ngôi nhà nếu không cho thuê, không dùng làm văn phòng, không tận dụng để kinh doanh… thì về bản chất chỉ đóng vai trò là nơi cư trú, không khác gì một khoản chi dài hạn.
Tôi từng thử tự đánh giá tình huống của chính mình. Căn nhà tôi đang ở cũng có giá không nhỏ, nhưng tôi không khai thác gì từ nó. Hàng tháng, vẫn phải chi trả mọi khoản sinh hoạt, trong khi ngôi nhà – được gọi là “tài sản lớn nhất” – lại không giúp gì trong việc giảm áp lực chi tiêu.
Ngược lại, nếu tôi cho thuê căn nhà đó, rất có thể mỗi tháng có thể thu về 30–40 triệu đồng. Số tiền này đủ để tôi thuê một nơi ở phù hợp hơn và đầu tư phần còn lại. Như vậy, thay vì nắm giữ một tài sản “bất động”, tôi có thể chuyển hóa nó thành dòng tiền chủ động.
Tâm lý an cư hay tư duy tài chính: Đâu là ưu tiên?
Tâm lý phổ biến của nhiều người Việt – trong đó có tôi – vẫn là ưu tiên sở hữu một ngôi nhà “đứng tên mình”. Sự an tâm đó khiến nhiều người không đặt câu hỏi: liệu tài sản mình sở hữu có đang được khai thác đúng cách?
Tài chính cá nhân hiện đại cho rằng: tài sản đúng nghĩa phải vận hành được, sinh lời được, và giảm áp lực lao động của chủ sở hữu. Nếu một tài sản khiến bạn liên tục chi ra – từ tiền bảo trì, thuế, khấu hao cho đến chi phí cơ hội – thì bản chất nó đang làm bạn nghèo đi, không phải giàu lên.
Dĩ nhiên, không phải ai cũng phù hợp với lựa chọn cho thuê nhà rồi đi thuê lại. Nhưng nếu bạn đang sống trong căn nhà trị giá 10 tỷ mà vẫn phải vay mượn để trang trải hằng tháng, thì đã đến lúc nhìn lại: mua nhà 10 tỷ để ở – có thực sự là một quyết định tài chính hiệu quả không?
** Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Radanhadat thực hiện bài viết này với mục đích cung cấp thông tin tham khảo. Thông tin có thể được thay đổi mà không cần thông báo trước. Chúng tôi nỗ lực thực hiện và đảm bảo tính chính xác của bài viết nhưng không chịu trách nhiệm về tổn thất hoặc hậu quả từ việc sử dụng thông tin trong đây.