Trong nửa đầu năm 2025, ngân sách nhà nước ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng, đặc biệt từ thuế bất động sản. Đây không chỉ là kết quả từ đà phục hồi thị trường mà còn đến từ việc điều chỉnh bảng giá đất, cải thiện thủ tục pháp lý và gia tăng giao dịch. Tuy nhiên, đằng sau những con số lạc quan là nhiều câu hỏi về tính bền vững, khả năng chịu đựng của doanh nghiệp và ảnh hưởng lâu dài tới giá cả hàng hóa.
Thu ngân sách từ bất động sản tăng mạnh: Nhờ đâu?
Theo ông Mai Sơn – Cục phó Cục Thuế (Bộ Tài chính), thu ngân sách 6 tháng đầu năm 2025 đạt hơn 1,14 triệu tỷ đồng, tăng 29,5% so với cùng kỳ. Trong đó, thu từ thuế nhà, đất đạt khoảng 198.300 tỷ đồng – tăng gấp đôi (105%) so với nửa đầu năm 2024. Lý do chính là việc khơi thông pháp lý cho các dự án tồn đọng, đẩy nhanh tiến độ đầu tư công và tăng mạnh hoạt động giao đất, chuyển mục đích sử dụng đất.
Riêng tại TP.HCM, tổng thu ngân sách 5 tháng đầu năm cán mốc 190.140 tỷ đồng, tương đương 50% dự toán năm. Dự kiến đến hết quý 2/2025, con số này sẽ đạt hơn 210.700 tỷ đồng. Trong đó, ngành bất động sản đóng vai trò động lực chính, cùng với thương mại và sản xuất.
Bên cạnh đó, TP.HCM đặt mục tiêu thu 72.000 tỷ đồng từ các hoạt động liên quan đến đất đai trong năm 2025. Công tác giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, cấp sổ hồng, thẩm định giá… đang được tăng tốc để tạo nguồn thu ổn định và bền vững.
Tăng thu từ bảng giá đất và giao dịch hồi phục
Một trong những yếu tố khiến thuế bất động sản tăng đột biến là việc điều chỉnh bảng giá đất. Từ cuối 2024, TP.HCM áp dụng bảng giá đất mới, tăng từ 20–35% so với bảng cũ. Điều này không chỉ làm tăng nghĩa vụ tài chính cho các giao dịch mua bán, chuyển nhượng, mà còn tác động trực tiếp đến thuế thu nhập cá nhân, phí trước bạ, và tiền sử dụng đất.
Ví dụ, một căn hộ trước đây giao dịch với giá 5 tỷ đồng, thuế TNCN 2% là 100 triệu đồng. Khi giá tăng lên 6 tỷ, số thuế người dân phải nộp là 120 triệu đồng. Dù số lượng giao dịch không tăng đột biến, nhưng giá trị mỗi giao dịch cao hơn đã khiến nguồn thu thuế tăng mạnh.
Các khu vực có mức tăng giá rõ rệt trong nửa đầu năm 2025 gồm Thủ Đức, Bình Chánh, Nhà Bè, Củ Chi và Thủ Thiêm, với mức tăng 10–25% so với cùng kỳ 2024. Cùng với việc tháo gỡ các dự án “đóng băng” từ năm trước, thị trường đang hồi phục mạnh mẽ về cả giá trị và số lượng giao dịch.
Áp lực tăng thuế bất động sản
Tuy thu ngân sách tăng là tín hiệu tích cực, nhưng theo ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, cũng cần nhìn nhận những hệ lụy. Một ví dụ điển hình là khu đất kho bãi tại quận 4. Năm 2022, doanh nghiệp thuê đất với đơn giá 300.000 đồng/m²/năm. Đến 2024, giá thuê tăng lên hơn 1,9 triệu đồng/m², tức tăng gấp hơn 6 lần chỉ sau hai năm.
Mức tăng đột ngột này ảnh hưởng nghiêm trọng tới chi phí hoạt động của doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp trong chuỗi logistics, sản xuất hoặc bán lẻ. Khi giá thuê đất quá cao, doanh nghiệp buộc phải dồn chi phí vào giá thành sản phẩm, gây áp lực lạm phát và giảm sức cạnh tranh. Một số đơn vị thậm chí tính toán chuyển nhà máy hoặc kho bãi sang các tỉnh lân cận để tiết giảm chi phí.
Đây chính là mặt trái cần cân nhắc: trong khi Nhà nước nỗ lực tăng thu từ bất động sản, thì doanh nghiệp lại chịu áp lực lớn từ chi phí đất đai và thuế, có thể ảnh hưởng đến môi trường đầu tư dài hạn.
>> Thị trường bất động sản sang trang với cuộc chuyển mình lớn nhất 20 năm
Tháo gỡ pháp lý, rút ngắn thủ tục cấp sổ
Bên cạnh yếu tố giá, nguồn thu từ bất động sản còn đến từ cải cách hành chính. Theo ông Nguyễn Toàn Thắng – Giám đốc Sở Tài nguyên & Môi trường TP.HCM, thủ tục cấp sổ hồng cho các dự án nhà ở thương mại đã được rút ngắn đáng kể. Tính đến nay, TP.HCM đã cấp được hơn 130.000 sổ hồng. Đây là con số quan trọng vì mỗi sổ được cấp tương đương với một khoản thu thuế, phí và lệ phí liên quan.
Ngoài ra, việc tháo gỡ vướng mắc pháp lý cho 24 dự án lớn trên địa bàn có thể mang về thêm 30.000 tỷ đồng cho ngân sách nếu triển khai thành công. TP cũng đang chuẩn bị đấu giá 3 lô đất tại KĐT Thủ Thiêm với giá khởi điểm hơn 5.000 tỷ đồng – một khoản thu tiềm năng đóng góp lớn cho nguồn ngân sách năm nay.
** Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Radanhadat thực hiện bài viết này với mục đích cung cấp thông tin tham khảo. Thông tin có thể được thay đổi mà không cần thông báo trước. Chúng tôi nỗ lực thực hiện và đảm bảo tính chính xác của bài viết nhưng không chịu trách nhiệm về tổn thất hoặc hậu quả từ việc sử dụng thông tin trong đây.