Đất chưa có sổ đỏ có được cho thuê không? Những rủi ro pháp lý cần biết

Trong quá trình sử dụng đất, nhiều người dân vì lý do cá nhân hoặc thiếu hiểu biết pháp luật đã thực hiện hành vi cho thuê đất chưa có sổ đỏ. Tuy nhiên, theo Luật Đất đai 2024 và các văn bản hướng dẫn thi hành, đây là hành vi vi phạm và có thể bị xử phạt hành chính với mức phạt không nhỏ.

Điều kiện để được cho thuê đất theo pháp luật hiện hành

Theo quy định tại điểm a, khoản 1, Điều 45 của Luật Đất đai 2024, người sử dụng đất chỉ được phép cho thuê, chuyển nhượng, thế chấp, tặng cho hoặc góp vốn bằng quyền sử dụng đất khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:

• Có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) hoặc các giấy tờ chứng minh quyền sử dụng hợp pháp khác;
• Không thuộc các trường hợp ngoại lệ như: thừa kế, dồn điền đổi thửa, tặng cho Nhà nước hoặc cộng đồng;
• Không nằm trong các tình huống đặc biệt quy định tại khoản 7 Điều 124 và điểm a khoản 4 Điều 127 của Luật.

Như vậy, nếu đất chưa có sổ đỏ, người dân không đủ điều kiện để thực hiện quyền cho thuê.

>> Thị trường rục rịch chuyển hướng, nên mua nhà quận nào ở Sài Gòn?

Mức xử phạt đối với hành vi cho thuê đất chưa có sổ đỏ

Theo điểm b, khoản 3, Điều 17 của Nghị định 123/2024/NĐ-CP, việc cho thuê hoặc cho thuê lại quyền sử dụng đất mà không có đủ điều kiện pháp lý (trong đó có việc không có sổ đỏ) sẽ bị xử phạt hành chính:

• Phạt tiền từ 20 đến 30 triệu đồng đối với cá nhân
• Nếu là tổ chức vi phạm, mức phạt gấp đôi, từ 40 đến 60 triệu đồng

Ngoài ra, mức xử phạt cũng được quy định cụ thể đối với các hành vi vi phạm khác liên quan đến đất chưa có sổ đỏ như:

• Thừa kế, tặng cho đất: phạt từ 3 đến 5 triệu đồng
• Chuyển nhượng, góp vốn bằng quyền sử dụng đất không hợp pháp: phạt từ 30 đến 50 triệu đồng

Hệ quả pháp lý và biện pháp khắc phục

Không chỉ bị xử phạt tiền, người cho thuê đất chưa có sổ đỏ còn đối mặt với các hệ quả pháp lý khác. Cụ thể, theo Nghị định 123/2024/NĐ-CP:

• Buộc bên thuê phải trả lại đất
• Buộc chấm dứt hợp đồng thuê, thế chấp hoặc chuyển nhượng
• Buộc nộp lại khoản lợi nhuận bất hợp pháp nếu có
• Buộc thực hiện thủ tục đăng ký đất đai nếu đất đủ điều kiện cấp sổ đỏ

Ngoài ra, Điều 45 Luật Đất đai 2024 còn quy định 5 điều kiện bắt buộc để quyền sử dụng đất được phép chuyển nhượng hoặc cho thuê, bao gồm:

• Có giấy chứng nhận hợp pháp
• Không có tranh chấp
• Không bị kê biên thi hành án
• Còn thời hạn sử dụng
• Không nằm trong diện bị áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời

Người dân khi sử dụng đất cần nắm rõ quy định pháp luật để tránh rơi vào tình trạng vi phạm. Cho thuê đất chưa có sổ đỏ không chỉ khiến giao dịch vô hiệu mà còn kéo theo nhiều hậu quả về tài chính và pháp lý.

** Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Radanhadat thực hiện bài viết này với mục đích cung cấp thông tin tham khảo. Thông tin có thể được thay đổi mà không cần thông báo trước. Chúng tôi nỗ lực thực hiện và đảm bảo tính chính xác của bài viết nhưng không chịu trách nhiệm về tổn thất hoặc hậu quả từ việc sử dụng thông tin trong đây.