Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng, các tòa nhà chung cư cao tầng ngày càng trở thành lựa chọn phổ biến cho cư dân thành phố. Tuy nhiên, an toàn phòng cháy chữa cháy chung cư cao tầng là một trong những yếu tố quan trọng nhất cần được ưu tiên khi mua hoặc thuê nhà.
Tầm quan trọng của phòng cháy chữa cháy chung cư cao tầng
Chung cư cao tầng thường có mật độ dân cư đông đúc, kết cấu phức tạp và nguy cơ cháy nổ cao hơn so với nhà ở thấp tầng. Các vụ cháy chung cư trong quá khứ tại Việt Nam, như vụ cháy Carina Plaza năm 2018, đã để lại bài học đắt giá về hậu quả của việc thiếu hệ thống PCCC đạt chuẩn hoặc quản lý lỏng lẻo.
Theo thống kê từ Cục Cảnh sát PCCC và Cứu nạn cứu hộ, hơn 70% các vụ cháy chung cư bắt nguồn từ chập điện, rò rỉ khí gas hoặc bất cẩn trong sinh hoạt. Do đó, việc đánh giá hệ thống phòng cháy chữa cháy chung cư cao tầng trước khi mua hoặc thuê nhà không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro mà còn mang lại sự an tâm cho cư dân. Một hệ thống PCCC tốt cần đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật, vận hành hiệu quả và được duy trì thường xuyên.
Hệ thống phòng cháy chữa cháy chung cư cao tầng đạt chuẩn mang lại nhiều lợi ích thiết thực:
- Bảo vệ tính mạng và tài sản: Giảm thiểu rủi ro thiệt hại khi xảy ra cháy nổ.
- Tăng giá trị bất động sản: Chung cư có hệ thống PCCC tốt thường được định giá cao hơn và thu hút người mua/thuê.
- Tạo sự an tâm: Cư dân yên tâm sinh sống mà không phải lo lắng về nguy cơ cháy nổ.
- Tuân thủ pháp luật: Tránh các rủi ro pháp lý hoặc phạt hành chính liên quan đến vi phạm PCCC.

Các tiêu chí đánh giá hệ thống phòng cháy chữa cháy chung cư cao tầng
Hồ sơ pháp lý liên quan đến phòng cháy chữa cháy
Hồ sơ pháp lý là tiêu chí đầu tiên và quan trọng nhất khi đánh giá hệ thống PCCC. Một chung cư đạt chuẩn phải có đầy đủ các giấy tờ liên quan đến thiết kế, thi công và nghiệm thu hệ thống PCCC, bao gồm:
- Biên bản nghiệm thu PCCC: Được cấp bởi cơ quan cảnh sát PCCC, xác nhận hệ thống đã được kiểm tra và đáp ứng các tiêu chuẩn theo quy định.
- Giấy phép xây dựng: Bao gồm phần thiết kế hệ thống PCCC được phê duyệt bởi cơ quan chức năng.
- Hồ sơ bảo trì và kiểm định: Ghi nhận lịch sử bảo dưỡng, sửa chữa và kiểm tra định kỳ của hệ thống PCCC.
Người mua hoặc thuê nhà cần yêu cầu chủ đầu tư hoặc ban quản lý cung cấp các giấy tờ này để kiểm tra tính minh bạch và hợp pháp. Một chung cư không có biên bản nghiệm thu PCCC hoặc có lịch sử vi phạm về an toàn cháy nổ là dấu hiệu cảnh báo lớn.
Hệ thống báo cháy tự động
Hệ thống báo cháy tự động là “tai mắt” của hệ thống phòng cháy chữa cháy chung cư cao tầng, giúp phát hiện và cảnh báo kịp thời khi có nguy cơ cháy. Các yếu tố cần kiểm tra bao gồm:
- Đầu báo khói và nhiệt: Phải được lắp đặt tại các khu vực dễ xảy ra cháy như hành lang, cầu thang thoát hiểm, phòng kỹ thuật và khu vực sinh hoạt chung.
- Trung tâm báo cháy: Hệ thống điều khiển trung tâm cần hoạt động ổn định, kết nối với tất cả các đầu báo và có khả năng phát tín hiệu đến đội PCCC nội bộ hoặc cơ quan chức năng.
- Âm thanh và đèn cảnh báo: Đảm bảo cư dân ở mọi tầng đều có thể nghe thấy và nhận biết tín hiệu báo cháy.
Khi thăm quan chung cư, bạn nên kiểm tra xem các đầu báo khói có được lắp đặt đầy đủ và hoạt động bình thường không. Một hệ thống báo cháy tốt sẽ giúp rút ngắn thời gian phản ứng, giảm thiểu thiệt hại khi xảy ra sự cố.

Hệ thống chữa cháy tự động và thủ công
Hệ thống chữa cháy là “vũ khí” trực tiếp để dập tắt đám cháy, bao gồm cả thiết bị tự động và thủ công:
- Hệ thống chữa cháy sprinkler: Các vòi phun nước tự động cần được lắp đặt ở khu vực công cộng như hành lang, bãi đỗ xe, trung tâm thương mại và phòng rác. Sprinkler phải kết nối với nguồn nước áp lực cao và hoạt động ngay khi phát hiện nhiệt độ bất thường.
- Bình chữa cháy cầm tay: Được bố trí tại các điểm dễ tiếp cận như hành lang, cầu thang và khu vực sinh hoạt chung. Cư dân cần được hướng dẫn sử dụng bình chữa cháy để xử lý các đám cháy nhỏ.
- Họng nước chữa cháy: Đặt ở các tầng, đảm bảo đủ áp lực nước và có vòi phun đạt tiêu chuẩn.
Một cách kiểm tra thực tế là quan sát xem các thiết bị chữa cháy có còn trong thời hạn sử dụng, được bảo dưỡng định kỳ và dễ tiếp cận hay không. Thiếu thiết bị chữa cháy hoặc bảo trì không đúng cách là dấu hiệu hệ thống PCCC không đạt chuẩn.
Hệ thống thoát hiểm và lối thoát nạn
Lối thoát hiểm là yếu tố sống còn trong trường hợp xảy ra cháy. Khi đánh giá phòng cháy chữa cháy chung cư cao tầng, bạn cần kiểm tra:
- Cầu thang thoát hiểm: Phải được thiết kế chống khói, có cửa chống cháy và đèn chiếu sáng khẩn cấp. Cầu thang cần thông thoáng, không bị chắn bởi đồ vật hoặc rác.
- Lối thoát nạn: Đảm bảo có ít nhất 2 lối thoát ở mỗi tầng, dẫn trực tiếp ra khu vực an toàn ngoài trời.
- Biển chỉ dẫn thoát hiểm: Được lắp đặt rõ ràng, dễ nhìn và có đèn chiếu sáng dự phòng khi mất điện.
Ngoài ra, bạn nên kiểm tra xem chung cư có tổ chức diễn tập thoát hiểm định kỳ hay không, bởi đây là cách hiệu quả để cư dân làm quen với quy trình ứng phó sự cố.

Hệ thống điện và quản lý rủi ro cháy nổ
Hệ thống điện là nguồn nguy cơ cháy lớn nhất trong chung cư cao tầng. Một hệ thống PCCC tốt cần đi kèm với quản lý rủi ro điện chặt chẽ:
- Dây điện và thiết bị điện: Phải đạt tiêu chuẩn an toàn, được kiểm tra định kỳ để tránh chập điện hoặc quá tải.
- Máy phát điện dự phòng: Đảm bảo cung cấp điện cho hệ thống PCCC (bơm nước, thang máy cứu hộ, đèn thoát hiểm) khi xảy ra sự cố.
- Quản lý khí gas: Các căn hộ sử dụng bếp gas cần có thiết bị cảnh báo rò rỉ và hướng dẫn an toàn.
Bạn có thể yêu cầu ban quản lý cung cấp lịch kiểm tra hệ thống điện hoặc hỏi ý kiến cư dân cũ về tình trạng an toàn điện trong tòa nhà.
Đội ngũ quản lý và vận hành PCCC
Một hệ thống PCCC dù hiện đại đến đâu cũng sẽ mất tác dụng nếu không được quản lý và vận hành đúng cách. Các tiêu chí đánh giá bao gồm:
- Đội ngũ PCCC nội bộ: Phải được đào tạo bài bản, có kỹ năng xử lý sự cố cháy nổ và sẵn sàng ứng phó 24/7.
- Diễn tập PCCC định kỳ: Chung cư cần tổ chức diễn tập ít nhất 1-2 lần/năm để nâng cao nhận thức và kỹ năng cho cư dân.
- Ban quản lý chuyên nghiệp: Đảm bảo giám sát việc bảo trì hệ thống PCCC, xử lý vi phạm (như để đồ cản lối thoát hiểm) và phối hợp với cơ quan chức năng khi cần.
Khi tìm hiểu chung cư, bạn nên hỏi về tần suất diễn tập, năng lực của đội ngũ PCCC và cách ban quản lý xử lý các vấn đề liên quan đến an toàn cháy nổ.
>> Xem thêm bài viết Những điều cần biết về phí chuyển đổi đất nông nghiệp lên thổ cư
** Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Radanhadat thực hiện bài viết này với mục đích cung cấp thông tin tham khảo. Thông tin có thể được thay đổi mà không cần thông báo trước. Chúng tôi nỗ lực thực hiện và đảm bảo tính chính xác của bài viết nhưng không chịu trách nhiệm về tổn thất hoặc hậu quả từ việc sử dụng thông tin trong đây.