Chia thừa kế ra sao khi tranh chấp đất đai không có di chúc?

Khi phát sinh tranh chấp đất đai giữa anh em trong gia đình, việc đưa ra chính quyền để hòa giải là bắt buộc nếu các bên không tự thỏa thuận được. Tùy từng trường hợp có di chúc hoặc không có di chúc, trình tự giải quyết tranh chấp sẽ tuân thủ chặt chẽ theo quy định Luật Đất đai 2024 và Bộ luật Dân sự 2015.

Tranh chấp đất đai giữa anh em: Có cần đưa ra chính quyền?

Theo Điều 235 Luật Đất đai 2024, nếu các bên tranh chấp không tự hòa giải được, bắt buộc phải thực hiện hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp. Trình tự được thực hiện qua các bước chính:

• Đầu tiên, khuyến khích tự hòa giải tại cơ sở hoặc thông qua các cơ chế hòa giải hợp pháp khác.

• Nếu không thành, nộp đơn yêu cầu UBND cấp xã tổ chức hòa giải. Hội đồng hòa giải sẽ được thành lập, bao gồm đại diện chính quyền, mặt trận, địa chính, người hiểu rõ nguồn gốc đất…

• Quá trình hòa giải tại UBND cấp xã phải hoàn thành trong tối đa 30 ngày, kết quả được lập thành biên bản. Nếu hòa giải thành, các bên thực hiện đăng ký sang tên; nếu hòa giải không thành, các bên có quyền khởi kiện tại Tòa án.

• Đối với địa bàn không có đơn vị hành chính cấp xã, tranh chấp được chuyển trực tiếp lên UBND cấp huyện theo quy định.

Tranh chấp đất đai giữa anh em khi không có di chúc

Trong trường hợp cha mẹ qua đời không để lại di chúc, tranh chấp đất đai giữa anh em sẽ được xử lý dựa trên quy định thừa kế theo pháp luật tại Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015. Theo đó, đất đai được chia cho hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ/chồng, cha mẹ, con đẻ, con nuôi của người đã mất. Nếu không còn người ở hàng này, quyền thừa kế chuyển cho hàng thứ hai, gồm ông bà, anh chị em ruột… Các đồng thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

>> Tin tức thị trường bất động sản cập nhật mỗi ngày

Việc xác định đúng hàng thừa kế sẽ là căn cứ chính yếu khi giải quyết tranh chấp, đảm bảo quyền lợi của các bên theo pháp luật.

Tranh chấp đất đai giữa anh em khi có di chúc

Khi tồn tại di chúc, trước tiên phải xác định di chúc có hợp pháp không theo Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015. Di chúc được coi hợp pháp nếu người lập minh mẫn, nội dung và hình thức không trái quy định pháp luật, không vi phạm điều cấm, không trái đạo đức xã hội. Đối với di chúc miệng, bắt buộc phải có ít nhất 2 người làm chứng, được lập thành văn bản và công chứng trong vòng 5 ngày.

Nếu di chúc hợp pháp, việc phân chia đất đai sẽ thực hiện đúng theo nội dung di chúc. Ngược lại, nếu di chúc bị tuyên vô hiệu, di sản sẽ được chia theo pháp luật như trường hợp không có di chúc. Việc này giúp bảo vệ quyền lợi các bên và tránh tranh chấp kéo dài.

** Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Radanhadat thực hiện bài viết này với mục đích cung cấp thông tin tham khảo. Thông tin có thể được thay đổi mà không cần thông báo trước. Chúng tôi nỗ lực thực hiện và đảm bảo tính chính xác của bài viết nhưng không chịu trách nhiệm về tổn thất hoặc hậu quả từ việc sử dụng thông tin trong đây.