Bảo hiểm khoản vay có bắt buộc không? Giải đáp chi tiết theo quy định Pháp Luật

Khi vay tiền tại ngân hàng, nhiều khách hàng thắc mắc liệu bảo hiểm khoản vay có bắt buộc không, đặc biệt khi nhân viên ngân hàng yêu cầu mua bảo hiểm như một điều kiện để giải ngân. Đây là vấn đề pháp lý quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi và nghĩa vụ của người vay.

Bảo hiểm khoản vay là gì?

Bảo hiểm khoản vay là một loại hình bảo hiểm được thiết kế để bảo vệ cả ngân hàng và người vay trong trường hợp xảy ra rủi ro khiến người vay không thể hoàn thành nghĩa vụ trả nợ. Đây là biện pháp bảo đảm khoản vay, đặc biệt trong các trường hợp vay tín chấp (không có tài sản thế chấp), giúp ngân hàng giảm thiểu nguy cơ nợ xấu và đảm bảo khả năng giải ngân an toàn.

Bảo hiểm khoản vay thường bao gồm các rủi ro như tai nạn, bệnh tật, hoặc tử vong của người vay, dẫn đến mất khả năng trả nợ. Khi xảy ra sự kiện bảo hiểm, công ty bảo hiểm sẽ chi trả một phần hoặc toàn bộ khoản vay thay cho người vay, giúp bảo vệ quyền lợi của cả hai bên.

Bảo hiểm khoản vay không chỉ mang lại lợi ích cho ngân hàng mà còn bảo vệ quyền lợi của người vay. Cụ thể:

Đối với ngân hàng:

• Giảm rủi ro nợ xấu: Bảo hiểm đảm bảo ngân hàng được hoàn trả khoản vay ngay cả khi người vay gặp rủi ro bất khả kháng.
• Tăng khả năng giải ngân: Với bảo hiểm, ngân hàng dễ dàng phê duyệt khoản vay, đặc biệt là các khoản vay tín chấp không có tài sản đảm bảo.

Đối với khách hàng:

• Bảo vệ tài chính: Nếu người vay gặp sự cố như tai nạn, bệnh tật, hoặc tử vong, công ty bảo hiểm sẽ chi trả khoản vay, giúp người vay hoặc gia đình tránh gánh nặng nợ nần.
• Dễ dàng vay vốn: Mua bảo hiểm giúp hồ sơ vay được duyệt nhanh hơn, đặc biệt với các khoản vay lớn hoặc không có tài sản thế chấp.
• An tâm trong trường hợp bất khả kháng: Người vay được bảo vệ trước các rủi ro không lường trước, đảm bảo quyền lợi cho bản thân và gia đình.

Bảo hiểm khoản vay có bắt buộc không? 

Theo Thông tư 39/2016/TT-NHNN quy định về hoạt động cho vay của tổ chức tín dụng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài, bảo hiểm khoản vay không phải là yêu cầu bắt buộc theo pháp luật. Việc mua bảo hiểm khoản vay là kết quả của thỏa thuận giữa khách hàng và ngân hàng, không phải quy định bắt buộc từ pháp luật. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều ngân hàng yêu cầu khách hàng mua bảo hiểm như một điều kiện để phê duyệt khoản vay, đặc biệt với các khoản vay tín chấp hoặc vay thế chấp có giá trị lớn.

Nguyên nhân là do ngân hàng muốn giảm thiểu rủi ro tài chính khi khách hàng không thể trả nợ do các sự kiện bất khả kháng (như tai nạn, bệnh nặng, hoặc tử vong). Tuy nhiên, nếu nhân viên ngân hàng tuyên bố rằng bảo hiểm khoản vay là bắt buộc theo luật, điều này có thể gây hiểu lầm. Thực tế, đây chỉ là chính sách nội bộ của ngân hàng hoặc cách diễn đạt chưa rõ ràng từ nhân viên.

Mặc dù bảo hiểm khoản vay không bắt buộc theo Thông tư 39/2016/TT-NHNN, một số loại bảo hiểm liên quan đến tài sản thế chấp là bắt buộc theo quy định pháp luật. Cụ thể:

• Bảo hiểm cháy nổ: Theo Nghị định 23/2018/NĐ-CP, tài sản thế chấp (như nhà ở, công trình xây dựng) phải mua bảo hiểm cháy nổ bắt buộc nếu thuộc danh mục quy định.
• Bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ xe cơ giới: Theo Thông tư 22/2016/TT-BTC, nếu tài sản thế chấp là xe cơ giới, chủ sở hữu phải mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự theo quy định.

Do đó, nếu bạn vay thế chấp và sử dụng tài sản như nhà ở hoặc xe ô tô làm tài sản đảm bảo, bạn bắt buộc phải mua các loại bảo hiểm này để tuân thủ pháp luật, không phải bảo hiểm khoản vay nói chung.

Các loại bảo hiểm khoản vay phổ biến

Tùy thuộc vào chính sách của ngân hàng và công ty bảo hiểm, các loại bảo hiểm khoản vay có thể bao gồm:

• Bảo hiểm nhân thọ khoản vay: Chi trả khoản vay nếu người vay tử vong hoặc mất khả năng lao động vĩnh viễn do tai nạn, bệnh tật.
• Bảo hiểm tài sản thế chấp: Áp dụng cho vay thế chấp, bảo vệ tài sản như nhà ở, ô tô trước các rủi ro như cháy nổ, hư hỏng.
• Bảo hiểm tín dụng: Đảm bảo khoản vay được thanh toán trong trường hợp người vay mất khả năng trả nợ do thất nghiệp, phá sản, hoặc các sự cố khác.

Thủ tục mua bảo hiểm khoản vay

Khi ngân hàng yêu cầu mua bảo hiểm khoản vay, quy trình thường bao gồm các bước sau:

1. Tư vấn từ ngân hàng: Nhân viên ngân hàng giải thích về loại bảo hiểm, chi phí và quyền lợi. Một số ngân hàng hợp tác với công ty bảo hiểm để cung cấp gói bảo hiểm phù hợp.
2. Ký hợp đồng bảo hiểm: Khách hàng ký hợp đồng với công ty bảo hiểm, thường thông qua ngân hàng hoặc trực tiếp với đơn vị bảo hiểm.
3. Nộp phí bảo hiểm: Phí bảo hiểm có thể được trả một lần hoặc định kỳ, tùy thuộc vào hợp đồng vay và chính sách bảo hiểm.
4. Lưu giữ giấy tờ: Khách hàng cần giữ hợp đồng bảo hiểm và các giấy tờ liên quan để sử dụng khi cần yêu cầu bồi thường.

>> Xem thêm bài viết Đất quy hoạch giao thông có được đền bù không?

** Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Radanhadat thực hiện bài viết này với mục đích cung cấp thông tin tham khảo. Thông tin có thể được thay đổi mà không cần thông báo trước. Chúng tôi nỗ lực thực hiện và đảm bảo tính chính xác của bài viết nhưng không chịu trách nhiệm về tổn thất hoặc hậu quả từ việc sử dụng thông tin trong đây.