Nhằm đảm bảo công bằng cho người dân và đối phó với việc lạm dụng chính sách để trục lợi và đầu cơ đất đai, cử tri TP. Hồ Chí Minh đề xuất tính thuế bất động sản thứ hai, và thuế cao đối với các tài sản bất động sản liên quan đến đất đai sử dụng không có hiệu quả.
Hệ thống chính sách thuế, phí, lệ phí đối với bất động sản hiện tại
Bộ Tài chính cho biết, hiện nay, hệ thống chính sách thuế, phí, lệ phí liên quan đến bất động sản đã bao quát khá đầy đủ các khoản thu phát sinh trong cả ba giai đoạn: xác lập quyền sở hữu và quyền sử dụng bất động sản; sử dụng và khai thác bất động sản; chuyển nhượng bất động sản.
Việc thực hiện các chính sách này trong thời gian qua đã góp phần tăng cường quản lý của nhà nước đối với đất đai và khuyến khích tổ chức, cá nhân sử dụng đất một cách tiết kiệm và hiệu quả, từ đó tạo nguồn thu ổn định cho ngân sách nhà nước.
Trong đó, Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp hiện hành đã quy định áp dụng thuế lũy tiến cho trường hợp có quyền sử dụng nhiều thửa đất bằng cách tính toán thuế dựa trên diện tích tổng cộng như sau: 0,03% cho diện tích trong hạn mức; 0,07% cho diện tích vượt không quá 3 lần hạn mức; 0,15% cho diện tích vượt quá 3 lần hạn mức.
Đồng thời, cũng áp dụng mức thuế suất 0,15% cho đất sử dụng không đúng mục đích hoặc chưa sử dụng theo quy định.
Đề xuất Luật thuế bất động sản thứ hai
Dựa trên Kế hoạch số 81/KH-UBTVQH15 ngày 5/11/2021 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Kết luận số 19-KL/TW của Bộ Chính trị, Bộ Tài chính thông báo rằng Chính phủ đã gửi Báo cáo số 71/BC-CP ngày 16/3/2023 tới Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc triển khai Kế hoạch số 81/KH-UBTVQH15.
Báo cáo này bao gồm kết quả nghiên cứu và rà soát Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp và Luật Thuế sử dụng đất nông nghiệp. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng “đề xuất xây dựng dự án Luật Thuế bất động sản, dự kiến đề nghị bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8 (tháng 10/2024) và thông qua tại Kỳ họp thứ 9 (tháng 5/2025)”.
Hiện nay, Bộ Tài chính đang tiến hành nghiên cứu và xây dựng dự án Luật Thuế bất động sản, trong đó bao gồm việc nghiên cứu thuế đối với nhà ở thứ hai và thuế đối với nhà, đất bỏ trống. Mục tiêu là đảm bảo tính phù hợp với tình hình kinh tế-xã hội của Việt Nam, tuân thủ các nguyên tắc quốc tế và đồng thời đảm bảo sự thống nhất của hệ thống chính sách thuế liên quan đến bất động sản và phù hợp với Chiến lược cải cách hệ thống chính sách thuế đến năm 2030.
Quá trình đề xuất chính sách thuế bất động sản sẽ được tiến hành sau khi dự án luật được bổ sung vào chương trình và sẽ nhờ ý kiến từ các bộ, ngành và địa phương theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Dự án Luật thuế bất động sản thứ hai liệu có khả thi?
Trước đó, TP. Hồ Chí Minh đã đề xuất tăng thuế suất thuế sử dụng đất phi nông nghiệp cho đất ở lên không quá 5 lần so với mức hiện hành. Đồng thời, cũng đề xuất tăng thuế suất thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng nhà đất thứ hai trở lên, nhưng không quá 2 lần so với mức hiện hành.
Tuy nhiên, sau khi tham khảo ý kiến, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhận thấy có nhiều quan điểm khác nhau và những vấn đề cần được xem xét kỹ hơn.
Ví dụ, chính sách này không đảm bảo công bằng khi xử lý trong nhiều trường hợp. Một người sở hữu một căn nhà hoặc một mảnh đất có diện tích hoặc giá trị lớn sẽ không phải trả thuế, trong khi người sở hữu hai căn nhà hoặc mảnh đất có diện tích hoặc giá trị nhỏ sẽ phải chịu thuế cao hơn. Ngoài ra, việc chưa có quá trình số hóa tài liệu giao dịch bất động sản tạo ra một lỗ hổng cho nhiều tổ chức và cá nhân để trốn thuế bằng cách đặt tên người khác là chủ sở hữu. Do đó, đề xuất thử nghiệm áp dụng thuế cao lên bất động sản thứ hai vào lúc này chưa phù hợp.
Hiệp hội Bất động sản TP. Hồ Chí Minh (HoREA) cũng cho rằng đề xuất tăng thuế thu nhập cá nhân đối với chuyển nhượng nhà đất thứ hai trở lên tại TP.HCM không hợp lý, đặc biệt là khi thu nhập của các hộ gia đình và cá nhân đang trong xu hướng giảm. Ngoài ra, hiệp hội này cũng cho rằng việc tăng thuế sử dụng đất phi nông nghiệp đối với đất ở theo phương án thí điểm sẽ làm tăng mức thuế mà cư dân tại TP. Hồ Chí Minh phải chịu, điều này càng không hợp lý.
>> Xem thêm bài viết: